Artykuły > Listy > Pismo Fundacji NFA do Premiera Kazimierza MARCINKIEWICZA w sprawie radykalnych zmian w szkolnictwie wyższym
Radykalne zmiany w szkolnictwie wyższym i nauce winny być zgodne z zaleceniami Europejskiej Karty Naukowca zignorowanej w trakcie uchwalania ustawy o szkolnictwie wyższym.
Zdecydowanie opowiadamy się za radykalnymi zmianami w polityce kadrowej, za obsadzaniem etatów akademickich na podstawie rzeczywistych konkursów – obecnie stosowane fikcyjne, ustawiane konkursy winny być unieważniane i ścigane prawem podobnie jak ustawiane przetargi. Powinno się dążyć do likwidacji pozoranctwa naukowego i edukacyjnego, patologicznej wieloetatowości, przy braku etatów dla młodych doktorów i naukowców niewygodnych dla obecnego systemu. Niezbędne jest też stworzenie warunków dla mobilności kadr akademickich, dla przeciwdziałania nepotyzmowi.
Zdecydowanie opowiadamy się za jawnością dorobku naukowego, za powstaniem ogólnie dostępnej bazy ludzi nauki (bez ujawnienia dorobku nikt nie powinien być z budżetu finansowany !). Ocena i finansowanie jednostek naukowych winny opierać się na podstawie dorobku a nie ma tytułach często od dorobku ( zwykle niejawnego) niezależnych. W żadnych światowych rankingach nikt nie uwzględnia ilości dr hab. czy profesorów belwederskich do oceny placówki naukowej. Jest to specjalność tzw. nauki polskiej gdy tymczasem nauka ze swej natury jest globalna, a nie krajowa ! I także w Polsce winny obowiązywać kryteria kompatybilne z nauką światową a nie krajową.
Zdecydowanie opowiadamy się za zmianami modelu kariery naukowej w kierunku rozwiązań anglosaskich, jak i za zmianami w dużej mierze towarzyskiej struktury nauki polskiej na strukturę merytoryczną. Praktyczny zanik rzeczywistej krytyki naukowej określa miejsce nauki w Polsce na peryferiach nauki światowej. Istniejące chlubne wyjątki nie powinny zaciemniać ogólnego, mizernego obrazu.
Więcej środków finansowych winno być rozdzielane w ramach konkursów grantowych, ale wyniki realizacji grantów winny być powszechnie dostępne. Do konkursów (także do komisji grantowych) nie należy dopuszczać tych, którzy nie ujawnili dla podatników wyników (publikacji) dotychczasowych grantów. W ramach walki z korupcją powinno się unikać konfliktu interesów. Granty na duże kwoty (powyżej 100 000 złotych) winny być recenzowane co najmniej przez 1 recenzenta zagranicznego. Należałoby wprowadzić finansowanie zatrudnienia z grantów tj zatrudnienie fachowców w jednostkach akademickich ze środków grantowych, i tylko na okres grantu.
Za zasadne uważamy dokonanie reformy struktury instytutów PAN poprzez likwidację słabych jednostek, włączanie w struktury uczelniane innych oraz wyodrębnianie jednostek znakomitych w centra naukowe o charakterze międzynarodowym.
Opowiadamy się za zwiększeniem finansowania wyróżniających się instytutów, jak i zróżnicowania finansowania naukowców w zależności od aktywności naukowej i edukacyjnej, a nie w zależności od posiadanych stopni i tytułów.