Po trzecie, charakterystyczne dla omawianej reakcji jest zgranie akcji protestu ze strony rektorów i senatów uniwersyteckich z działaniami politycznymi Sojuszu Lewicy Demokratycznej (zarówno pod względem merytorycznym i propagandowym, jak również pod względem organizacyjnym). Obydwie strony przyjęły wspólną politykę i podjęły wspólne akcje. Mniej ważne są tutaj asocjacje dotyczące historycznych przyczyn podobnego quasi-sojuszu, a znacznie bardziej ukazanie, że siła oporu wobec zmian w nauce i edukacji tkwi nie tylko w środowisku naukowym, lecz także w sympatyzującej z tym środowiskiem opozycji politycznej.
Interesujące jest przy tym, że inne środowiska opiniotwórcze, w tym środowisko dziennikarskie, nie zademonstrowały względnie jednolitego stosunku do profesorskiego sprzeciwu wobec lustracji. Część tygodników raczej wolała skorzystać z okazji, aby wydobyć na światło dzienne zakłamanie niektórych sygnatariuszy tego protestu i przy okazji zwrócić uwagę czytelnikom na zły stan nauki polskiej.
Opór wobec koniecznych zmian ma swoje przyczyny. Pomijając listę najbardziej banalnych przyczyn tego oporu, takiego jak obawa przed utratą pracy, władzy, prestiżu czy przed ograniczeniem dostępu do środków materialnych, warto zatrzymać się nad jego uwarunkowaniami społecznymi i ekonomicznymi. Wydaje się, że opór jest zbyt silny, aby poprzestać na „klasycznych” wyjaśnieniach jego przyczyn. Z naszych obserwacji wynika, że podstawową przesłanką tego oporu jest ograniczona zdolność środowisk naukowych i rządowej administracji naukowej do realizacji ich podstawowych funkcji: działalności naukowej i kształcenia młodzieży.
Warto zatem głębiej zastanowić się, jakie są przyczyny utraty tej zdolności i w dalszej perspektywie – możliwości jej odzyskania 10. Oczywiście nie chodzi wyłącznie o osobiste predyspozycje ludzi nauki, lecz o zespołowe zdolności podejmowania współczesnych wyzwań o charakterze społecznym, ekonomicznym i technologicznym.
Do przezwyciężenia tego oporu konieczne jest rozbudzenie środowisk - nie tylko naukowych - sprzyjających koniecznym zmianom. Ale rozprawienie się z oporem wobec tych zmian będzie niewątpliwie trudne.
-----------------------------------------------------------------
10 Pogląd ten opiera się na trzyletnim dorobku NFA, wskazującym na systemowe przyczyny obecnej zapaści nauki w Polsce.
strony: [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12]
|