Artykuły > Europejska Karta Naukowca > Czy Polska naprawdę respektuje Europejską Kartę Naukowca i Kodeks postępowania przy zatrudnieniu pracowników naukowych?
Józef Wieczorek
Czy Polska naprawdę respektuje Europejską Kartę Naukowca i Kodeks postępowania przy zatrudnieniu pracowników naukowych?
11 marca 2005 roku Komisja Europejska przyjęła 'Europejską Kartę Naukowca' i 'Kodeks postępowania przy zatrudnieniu pracowników naukowych' rekomendując zapisy tych dokumentów do stosowania w krajach unijnych. http://www.eracareers-poland.gov.pl/page.html?kid=450:3379 Nie są to akty prawne, ale Komisja zastrzega sobie prawo wprowadzania ograniczeń w finansowaniu projektów naukowych w przypadku ich nierespektowania. Dokumenty podpisało już kilka krajów unijnych (Austria, Belgia, Francja, Grecja, Litwa, Niemcy, Słowacja , Szwajcaria, Węgry, Włochy) najczęściej na poziomie władz konferencji rektorskich, czy władz centrów naukowych, a w przypadku Litwy uczynił to także rząd litewski.
Przez ponad rok zapisy 'Karty' w Polsce były niemal ignorowane, co najwyraźniej się uwidoczniło przy tworzeniu nowego 'Prawa o szkolnictwie wyższym' i jedynie Niezależne Forum Akademickie głośno podnosiło konieczność wprowadzenia 'Karty' i 'Kodeksu' do praktyki polskiego życia akademickiego. http://www.nfa.pl/articles.php?id=73
11 maja tego roku 'Europejską Kartę Naukowca' i 'Kodeks postępowania przy zatrudnieniu pracowników naukowych' poparła w końcu Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP) wydając długo oczekiwaną uchwałę http://www.krasp.org.pl/indexc.html, ale o zaskakującej treści. Czytamy w niej m.in. 'Większość postulatów zawartych w Karcie i Kodeksie stanowi od dawna podstawę systemu organizacji badań naukowych realizowanych przez polskie uczelnie akademickie.'
Każdy kto zna 'Kartę' i 'Kodeks', i każdy kto zna system organizacji badań naukowych realizowanych przez polskie uczelnie akademickie oparty m.in. na ustawie 'Prawo o szkolnictwie wyższym' , 'Ustawie o zasadach finansowania nauki' i statutach uczelnianych zapewne będzie tym stwierdzeniem zdumiony.
Sam powszechnie znany fakt, że rezultaty zdecydowanej większości (70-80%) projektów badawczych finansowanych z kieszeni podatnika nie są umieszczone w bazach danych (także finansowanych z kieszeni podatnika) o tych projektach stanowi oczywiste zaprzeczenie zaleceń 'Karty' dotyczących m.in. przejrzystego i efektywnego zarządzania finansowaniem badań, oraz konieczności rozpowszechniania wyników badań. http://www.nfa.pl/articles.php?id=218
Co więcej, żadna z centralnych instytucji akademickich nie posiada jawnego wykazu dorobku naukowego nauczycieli akademickich, stąd też oceny naukowców, jak i oceny zatrudniających je instytucji muszą budzić uzasadnione wątpliwości.http://www.nfa.pl/articles.php?id=59