Artykuły > Europejska Karta Naukowca > EKN-Postulat wprowadzenia niezależnego od władz mediatora akademickiego do rozwiązywania konfliktów w środowisku akademickim
Józef Wieczorek
EUROPEJSKA KARTA NAUKOWCA: Postulat wprowadzenia niezależnego od władz mediatora akademickiego do rozwiązywania konfliktów w środowisku akademickim (wersja 18.06.2007)
"Skargi/apelacje Grantodawcy i/lub pracodawcy naukowców powinni określić, zgodnie z krajowymi zasadami i przepisami, odpowiednie procedury, na przykład wyznaczyć bezstronną osobę (np. w charakterze rzecznika), która rozpatrywałaby skargi/apelacje naukowców, w tym także kwestie dotyczące konfliktów między opiekunami naukowymi a początkującymi naukowcami. Tego typu procedury powinny zapewnić całej kadrze naukowej poufną i nieformalną pomoc w rozwiązywaniu konfliktów związanych z pracą i w przypadku sporów i skarg; celem tych procedur jest propagowanie sprawiedliwego i równego traktowania w obrębie instytucji oraz poprawa ogólnej jakości środowiska pracy." -
Tekst angielski : The European Charter for Researchers The Code of Conduct for the Recruitment of Researchers
tekst
"Complaints/appeals Employers and/or funders of researchers should establish, in compliance with national rules and regulations, appropriate procedures, possibly in
the form of an impartial (ombudsman-type) person to deal with complaints/ appeals of researchers, including those concerning conflicts between supervisor(s) and early-stage researchers. Such procedures should provide all research staff with confidential and informal assistance in resolving work-related conflicts, disputes and grievances, with the aim of promoting fair and equitable treatment within the institution and improving the overall quality of the working environment."
Postulat to nader słuszny . W środowisku akademickim, jak i w innych środowiskach dochodzi do rozmaitych konfliktów zarówno 'poziomych' - między pracownikami czy między studentami, a także 'pionowych' - odgórnych między przełożonymi a podwładnymi, między badaczami/nauczycielami akademickimi a studentami, oddolnych - między podwładnymi i przełożonymi czy studentami a nauczycielami akademickimi. Ponadto dochodzą jeszcze inne np. między administracją a pracownikami czy studentami. Wiele konfliktów rozwija się w mobbing, który w środowisku akademickim jest niemal powszechny. (Mobbing w środowisku akademickim http://www.nfa.pl/articles.php?topic=25). Wynika to w znacznej mierze z hierarchiczności instytucji akademickich i słabych możliwości ochrony prawnej pracownika akademickiego.
Należałoby dążyć do tego aby konflikty wewnątrz akademickie były rozwiązywane przez samo środowisko, a jedynie w ostateczności przed sądami. Przed sądami pracownik akademicki jest w słabszej pozycji, gdyż sądy powołują sie na autonomię uczelnie w decyzjach wobec pracowników, tak że często się mówi, że 'na uczelniach prawo pracy nie obowiązuje'. Nawet gdyby doszło do rozstrzygnięcia na korzyść pracownika to ułożenie sobie stosunków z pracodawcą po powrocie na uczelnie może być niezwykle trudne. Sąd pracy, czy cywilny to winna być ostateczność w życiu akademickim. Wiele spraw winno trafiać do mediatora a nie do sądu. W obecnej sytuacji pracodawcy wolą rozwiązania sądowe bo tam są silniejsi, stąd niechęć do zmiany prawa, które by osłabiało ich pozycję.