OGRANICZONA ZDOLNOŚĆ ŚRODOWISK NAUKOWYCH DO REALIZACJI ICH PODSTAWOWYCH FUNKCJI
Teza o ograniczonej zdolności środowisk naukowych do realizacji ich podstawowych funkcji ma poważne reperkusje. Przede wszystkim osłabia argumenty – zasadne w innych warunkach – o użyteczności nauki i efektywności zaangażowanych w rozwój nauki środków. Innymi słowy, powoduje ujście „powietrza z balonu”.
Ma również istotne znaczenie dla określenia kierunku zmian ukierunkowanych na wyjście nauki i edukacji z kryzysu. Jest jednakże tezą w pewnym sensie utrudniającą diagnozę sytuacji, bowiem dotyczy materii wymagającej zaawansowanej wiedzy o systemach nauki i edukacji, zaś w warstwie empirycznej umiejętności uchwycenia wieloletnich nawarstwień i opóźnień, które układają się w skomplikowaną mozaikę. Nie są to jednak utrudnienia większe, niż na przykład w auditingu kryzysu dużej korporacji przemysłowej. Toteż brak podobnego auditingu wydaje się symptomatyczny. Brak ten jest wewnętrznym elementem tej skomplikowanej mozaiki.
Warto zauważyć, że ograniczenia zdolności rozwoju nauki i edukacji mają przede wszystkim charakter funkcjonalny, czyli dotyczą wadliwego funkcjonowania instytucji naukowych ujmowanych w świetle oczekiwań lub wymogów zewnętrznych. Dotyczy to zarówno niezdolności do udźwignięcia nakładanych na te instytucje ciężarów, jak też nie radzenia sobie z zakłóceniami i presją zmian zachodzących w otoczeniu tych instytucji, ale także pojawiających się od wewnątrz. Takie spojrzenie może wydawać się zbyt ogólne i technologiczne, lecz znacznie ułatwia usystematyzowanie problemu.
Ale warto też zauważyć, że o wspomnianych ograniczeniach wiele mówią dostrzegalne gołym okiem symptomy spadku wymaganych zdolności, a nawet, w skrajnym przypadku, ich likwidacji czy niszczenia.
Obydwa punkty widzenia, ujawniające wadliwe funkcjonowanie instytucji naukowych i odsłaniające symptomy ich niesprawności są w znacznej mierze rozpoznane. Jest to przede wszystkim zasługa Niezależnego Forum Akademickiego, które przez trzy lata zgromadziło pokaźny zbiór danych i opinii na sygnalizowane tematy (w tym materiał prasowy). Dotyczy to w większym stopniu symptomów niesprawności, w mniejszym wad funkcjonowania, często ujawniających się jedynie pośrednio, w postaci postulatów naprawczych.
strony: [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12]
|