Józef Wieczorek
Monitoring wprowadzania w Polsce
Europejskiej Karty Naukowca
Zalecenie Komisji z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie Europejskiej Karty Naukowca oraz Kodeksu postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych mówi m.in. "8. Aby Państwa Członkowskie stworzyły niezbędne struktury monitorowania w celu regularnej oceny wykonania niniejszego zalecenia oraz określenia stopnia, w jakim pracownicy, grantodawcy oraz naukowcy stosują się do postanowień Europejskiej Karty Naukowca oraz Kodeksu Postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych."
Niestety do tej pory Polska takich struktur nie stworzyła. Nie ma ani jednej, jawnej oceny realizacji w Polsce zaleceń Karty i Kodeksu. Informacje o inicjatywach w Polsce dotyczących Karty dostępne na stronie
http://www.eracareers-poland.gov.pl/page.html?kid=450:3379&sct=402:5248 są nader skąpe i nie dostarczają informacji, o tym jak pracodawcy i grantodawcy realizują zalecenie . Od czerwca 2006 r. nie została zanotowana ani jedna inicjatywa dotycząca Karty.
Jak Karta jest realizowana można ocenić w sposób pośredni, poprzez przegląd ustawodawstwa w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego - autonomicznego do tej pory względem zaleceń. Przegląd statutów uczelni i jednostek naukowych także wskazuje, że zasadnicze zalecenia, których realizacja zapobiegłaby generowaniu patologii w nauce i edukacji nie są respektowane. Co więcej, w praktyce wygląda to jeszcze gorzej.
Znajomość zaleceń Karty i Kodeksu jest znikoma w środowisku, także w środowisku KRASP, które Kartę podpisało, ale chyba przez pomyłkę. Pracownicy nauki niechętnie odnoszą się do ankiet w sprawie realizacji zaleceń Karty, ale ci którzy się takiej oceny podejmują twierdzą, że zalecenia te w macierzystych jednostkach nie są respektowane. Takie były odpowiedzi na poniższą ankietę rozpowszechnioną w środowisku skupionym wokół Niezależnego Forum Akademickiego www.nfa.pl:
ANKIETA na temat wdrażania Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych
I. Rodzaj instytucji naukowej uczelnia państwowa uczelnia niepaństwowa placówka PAN jednostka badawczo-rozwojowa
II. Czy w Twojej jednostce podjęto działania mające na celu wdrożenie zaleceń Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych dotyczące:
a/ jawności dorobku naukowego,
b/ przejrzystości kryteriów i rezultatów oceny nauczycieli akademickich i jednostek uczelnianych,
c/ rekrutacji nauczycieli akademickich na podstawie otwartych konkursów przy zachowaniu zasady równego traktowania kandydatów (konkursy nieustawiane)
d/ przejrzystości zasad przydziału funduszy na badania i jawności rezultatów badań,
e/ obowiązku opracowania planów rozwoju zawodowego nauczycieli akademickich,
f/ stymulowania odpowiednimi regulacjami prawnymi mobilności naukowców, która winna być doceniana przy zatrudnianiu i ocenie pracowników oraz przy przydzielaniu funduszy na badania,
g/ dostępu do procedur odwoławczych we wszystkich kwestiach związanych z zatrudnieniem i finansowaniem
h/ możliwości korzystania z pomocy niezależnego od władz mediatora akademickiego w rozwiązywaniu konfliktów i/ innych zaleceń
III.Powyższe zalecenia umieszczono:
a/ w statucie ( prześlij statut, podaj jego adres internetowy)
b/ w innych przepisach i regulaminach ( prześlij odpowiednie zapisy, podaj adres )
IV.Czy Twoim zdaniem :
1.wdrożenie zaleceń Karty i Kodeksu będzie korzystne dla zmiany systemu nauki w Polsce ? Uzasadnij :
2.istnieją przeszkody we wprowadzaniu w życie zaleceń Karty i Kodeksu
a) przeszkody ogólnokrajowe (np. prawne) uzasadnij :
b) specyficzne w twoim miejscu pracy uzasadnij :
V.Skąd masz informacje o Europejskiej Karcie Naukowca i Kodeksie postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych ? Bardzo proszę o rozpowszechnienie ankiety w środowisku akademickim
Faktem jest, że ankieta UE http://infopoll.net/live/surveys/s31098.htm też nie cieszyła się zainteresowaniem. Niewątpliwie potrzebne jest utworzenie zespołu aby dane do przeprowadzenia takiej oceny zebrać. Najlepiej gdyby to był zespół niezależny od decydentów działający jako organizacja pożytku publicznego, czy "think tank". ====================================================================== Tekst ( wersja wstępna) przygotowany w ramach realizacji zadania "Analiza zasadności wprowadzenia w Polsce zaleceń "Europejskiej Karty Naukowca" i "Kodeksu Postępowania przy Zatrudnianiu Naukowców" - Autor: Józef Wieczorek" dofinansowanego przez MNiSzW z zakresu działalności wspomagającej badania zgodnie z umową nr. 556/DWB/P/2007 r
|